تحليل ال (Fractional sodium excretion)

نكمل حديثنا عن تحليل ال (Fractional sodium excretion)
احنا عارفين ان الصوديوم تتم فلترته ثم يحدث لجزء منه اعاده امتصاص (adsorption) و يخرج الجزء المتبقي مع البول
ال (FENa) معناها كميه الصوديوم اللى تم اخراجها فى البول بالنسبه الى الكميه اللى تم فلترتها فعليا من الدم

هنا انا مقدرش اعرف الكلام ده بمجرد قياس كميه الصوديوم فى البول لانه هيكون متغير تبعا لعمليه اعاده امتصاص المياه اللى بتم فى النفرون (اعاده امتصاص المياه و الصوديوم مرتبطين معا فسيولوجيا)
فلازم اقيس الصوديوم فى الدم كام و فى البول كام عشان اقدر اعمل نسبه بينهم
لان زى ما قولنا ببساطه ال (FE) لاى ماده هو عباره عن النسبه المئويه بين كميه الماده التى تم اخراجها فى البول و كميه الماده التى تم فلترتها فى الكليه
طيب ركز بقه كويس جداااااااااااا عشان نفهم الحسبه دى تتعمل ازاى
  كميه الصوديوم اللى بتتفلتر من الكليه = معدل الفلتره الكلويه (GFR) X تركيز الصوديوم فى الدم
طيب اذا كان معدل الفلتره الكلويه = (الكرياتنين فى البول X معدل سريان البول) / الكرياتنين فى الدم
لاحظ ان دى معادله ال (creatinine clearance) و لاحظ ان معدل سريان البول مقصود بيه الحجم فى 24 ساعه / 1440
يبقي نقدر نقول ان :-
كميه الصوديوم اللى بتتفلتر من الكليه = ((الكرياتنين فى البول X معدل سريان البول) / الكرياتنين فى الدم) X تركيز الصوديوم فى الدم
  كميه الصوديم اللى بيتم اخراجها فى البول = معدل سريان البول (urine flow rate) X تركيز الصوديوم فى البول
  &&ال (Fractional sodium excretion) = (كميه الصوديم اللى بيتم اخراجها فى البول / كميه الصوديوم اللى بتتفلتر من الكليه) X 100
رياضا عوض فى المعادله الاخيره كالاتى
ال (Fractional sodium excretion) = ](معدل سريان البول X تركيز الصوديوم فى البول)[ / ]((الكرياتنين فى البول X معدل سريان البول) / الكرياتنين فى الدم) X تركيز الصوديوم فى الدم[
باختصار المعادله دى رياضيا نحصل على المعادله النهائيه
ال (Fractional sodium excretion) = (الصوديوم فى البول X الكرياتنين فى الدم) / (الصوديوم فى الدم X الكرياتنين فى البول)
و اضرب الناتج فى 100 للحصول على النسبه المئويه
بعد ما فهمنا ازاى المعادله بتاعه ال (FENa) اتعملت نشوف بقه طيب هو فايدته ايه بالظبط؟؟
 تعالى نشوف الحاله ال (pre-renal) حاله ال (kidney tubules) سليمه و بالتالي اعاده امتصاص الصوديم تتم بشكل طبيعى بل تزيد نتيجه افراز هرمون الالدوستيرون نتيجه لل (Hypovolemia)
اما فى حاله ال (ATN) فال (kidney tubules) غير سليمه و بالتالي لا تتم عمليه اعاده امتصاص الصوديم بشكل طبيعى
اذن
تركيز الصوديوم فى بول مريض ال (ATN) اعلى بكتير من تركيزه فى حاله ال (pre-renal)
و بالتالي نسبه ال (FENa) فى مرضي ال (ATN) اعلى من 1% (خلى بالك ان ال urinary sodium فى المقام فلما يزيد ناتج المعادله يزيد) فى حين انها فى مرضي ال (pre-renal) بتكون اقل من 1%
الابحاث بتقول ال النسبه الاعلي 2% ترجح جدااااا ال (ATN)
Values above 2% are strongly suggestive of acute tubular necrosis
اذن اقدر استخدم التحليل ده بالاضافه للتحليل السابق الخاص ب ال (BUN-to-creatinine ratio) للتفريق بين الحالتين ال (ATN) و ال (pre-renal) لان التفرقه مهمه جدا قبل بدايه العلاج كما ان ال (ATN)
(has a much worse prognosis)
د/ خالد مجدى
د/ على العربى